Żurek, Żur (żurek, zakwaszona zupa mączna) – zupa przyrządzana na bazie zakwasu z razowej mąki żytniej mająca charakterystyczny kwaśny smak. Specjalność regionalnej kuchni polskiej, białoruskiej (жур, кісяліца), czeskiej i słowackiej oraz innych Słowian północnych. Bywa zabielana mlekiem albo śmietaną (żur postny), lub przygotowana w połączeniu z wywarem z kości i jarzyn, z dodatkiem suszonych grzybów. Albo też gotowana z kiełbasą, wędzonym boczkiem wieprzowym, żeberkami, ogonem wieprzowym; również na wywarze pozostałym po ugotowaniu szynki lub białej kiełbasy.

Nazwa żur pochodzi od dawnego niemieckiego wyrazu sūr, dziś sauer – kwaśny, (s)kisły. W Czechach zupa ta jest znana pod nazwą kyselo (czeskie słowo kyselý – kwaśny).

No to tyle podstaw. Jesteśmy po lekturze „Food Pharmacy” (jak chyba cały blogowo-jedzeniowy światek ;-) ) i cięgle pod wrażeniem rewelacji zawartych w tej książce. Sporo w niej fajnych przepisów, ale postanowiłam zwrócić się w stronę naszej tradycyjnej kuchni. Kiszonki to genialny i tani sposób na dostarczanie zdrowej flory jelitowej. Stąd moja uwaga spoczęła na żurku na zakwasie. Fakt, trzeba zacząć kilka dni wcześniej przed planowanym ugotowaniem tej zupy, ale prawdziwy smak, a nie kartonikowy substytut nam to wynagrodzi. Poniższy przepis jest nieco łatwiejszą, mniej zaawansowaną wersją zakwasu na żurek, bo używamy do niego kromki żytniego chleba na zakwasie, ale jeżeli pieczecie w domu chleb, zamiast kromki można użyć 50 g podstawowego zakwasu. Na pewno większość produktów znajdzie się w każdej kuchni, a mąki inne niż podstawowa pszenna, są już na stałe w asortymencie Biedronki czy Lidla.
Pozdrawiam,
Marysia Szymańska
Żurek na zakwasie z jajkiem

Czas przygotowania: 20 min.

Porcja dla: 4 osób

Danie wegetariańskie: Nie

Stopień trudności: Łatwe

Żurek na zakwasie

Składniki na zakwas:

  • kromka razowego chleba
  • 100g mąki razowej
  • 0,5 l przegotowanej wody
  • 3 – 6 ziaren ziela angielskiego
  • 2 – 4 liście laurowe
  • 2 – 3 ząbki czosnku nieobrane
  • około 8 -10 ziaren pieprzu
  • majeranek około 1 łyżeczki
  • 3 -4 grzyby suszone

Sposób przyrządzania zakwasu:

1. Mąkę, chleb zalewamy wodą.
2. Dodajemy przyprawy, rozgnieciony czosnek i grzyby.
3. Mieszamy wszystko, zakrywamy ściereczką i odstawiamy na 2-3 dni w temperaturze pokojowej.
4. Zakwas powinien wystarczyć na 2-3,5 litra żurku.

Składniki:

  • 3 litry wody
  • 50 g suszonych grzybów (podgrzybki lub borowiki)
  • pęczek włoszczyzny (seler, pietruszka, marchew, por)
  • 3 liście laurowe
  • 4 ziarna ziela angielskiego
  • 150 g wędzonego, nietłustego boczku lub ogonówki
  • 2 cebule
  • 0,5 l zakwasu na żurek
  • 3 ząbki czosnku
  • sól
  • pieprz
  • majeranek

Sposób przyrządzania:

1. Do gotującej wody wrzucamy: seler, pietruszkę oraz por w dużych kawałkach (jak do rosołu).
2. W rondelku gotujemy grzyby około 30-40 minut pod przykryciem.,
3. W tym czasie obraną marchewkę ścieramy na dużych oczkach i podsmażamy na patelni wraz z drobno pokrojoną cebulą, boczkiem lub ogonówką.
4. Dodajemy do żurku i gotujemy dalej na małym ogniu przez 10 minut.
5. Ugotowane grzyby wyciągamy z wody, kroimy na paski i wrzucamy do zupy, wlewamy też trochę wywaru pozostałego z gotowanych grzybów.
6. Wlewamy zakwas, dodajemy wyciśnięty czosnek, majeranek, pieprz i sól do smaku.
7. Gotujemy jeszcze 10 min.
8. Przelewamy do miseczek, dodajemy jajko, chrzan oraz śmietanę.

Zupa gotowa!